habilis

hăbĭlis, e, adj. [habeo, II. B. 2.], that may be easily handled or managed, manageable, suitable, fit, proper, apt, expert, light, nimble, swift (class.).

I.

Lit.:

(calcei) habiles et apti ad pedem,

Cic. de Or. 1, 54, 231; cf.:

(natura homini) figuram corporis habilem et aptam ingenio humano dedit,

id. Leg. 1, 9, 26;

res aptae, habiles et ad naturam accommodatae,

id. Fin. 4, 20, 56:

brevitate habiles gladii,

Liv. 22, 46, 5:

ensis,

Verg. A. 9, 305:

arcus,

id. ib. 1, 318:

pharetra ad tela,

Val. Fl. 3, 607:

frameae,

Tac. G. 6:

currus,

Ov. M. 2, 531:

aratrum,

Tib. 1, 9, 7:

naves velis,

Tac. A. 2, 6:

corpus habilissimum quadratum est, neque gracile neque obesum,

the most convenient for managing, treating, Cels. 2, 1; cf.:

materia levis est et ad hoc habilis,

Sen. Q. N. 1, 7:

atque habilis membris venit vigor,

i. e. making supple, Verg. G. 4, 418:

(bos) nec feturae habilis nec fortis aratris,

fit, proper for, id. ib. 3, 62:

terra frumentis,

Col. 2, 2, 20; cf.:

Aegyptum ut feraciorem habilioremque annonae urbicae redderet,

Suet. Aug. 18:

pinguibus hae (vites) terris habiles, levioribus illae,

Verg. G. 2, 92:

rudem ad pedestria bella Numidarum gentem esse, equis tantum habilem,

Liv. 24, 48, 5; cf.:

ducenta fere milia peditum, armis habilia,

able to bear arms, Vell. 2, 110, 3:

nondum portandis habiles gravioribus armis,

Sil. 11, 588.—

II.

Trop.: sunt quidam ita in iisdem rebus habiles, ita naturae muneribus ornati, ut, etc., apt, expert, skilful (= capax), Cic. de Or. 1, 25, 115:

acutior atque habilior ad inveniendum,

Quint. 6, 3, 12:

numquam ingenium idem ad res diversissimas habilius fuit,

Liv. 21, 4, 3:

exercitus non habilis gubernaculo,

not easy to govern, Vell. 2, 113, 2: negotia expedita et habilia sequuntur actorem, Sen. de Ira, 3, 7: et vicina seni non habilis Lyco, not suited (on account of her age), Hor. C. 3, 19, 24:

non habiles Colchi,

i. e. uncivilized, rude, Val. Fl. 7, 231.—

(β).

Poet., with inf.:

plaudentique habiles Caryae resonare Dianae,

Stat. Th. 4, 225; Luc. 3, 553.—Hence, adv.: hăbĭlĭter, handily, aptly, expertly, skilfully, easily (very rare):

scutum parvum habiliter ferens,

Liv. Epit. 57:

ut elephantis, sicut nos equis, facile atque habiliter utantur,

Mel. 3, 7; Dig. 34, 2, 20.